Ειδική Έκθεση με θέμα «Έλεγχος Υπουργείου Οικονομικών» ετοιμάστηκε από την Ελεγκτική Υπηρεσία.
Από τον έλεγχο η Ελεγκτική διαπιστώνει μεταξύ άλλων ότι σωματεία αντί να εξοφλούν δημιουργούν νέα χρέη προς το κράτος .
Αναλυτικά η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας:
Διαπιστώσαμε ότι το ΥΟ περιλαμβάνει στα έσοδά του ποσά από τα οποία δεν προκύπτει πραγματική ταμειακή ροή. Ο εν λόγω λογιστικός χειρισμός δεν συνάδει με την αρχή εισπράξεων και πληρωμών που ακολουθείται για την ετοιμασία των Οικονομικών Καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε στους λογαριασμούς καταθέσεων διαπιστώσαμε ότι σε αυτούς καταχωρίστηκαν εισπράξεις του έτους 2022, αντί να πιστωθούν σε κονδύλι εσόδων. Ο εν λόγω λογιστικός χειρισμός δεν συνάδει με τη λογιστική αρχή των εισπράξεων και πληρωμών, αφού έχει ως αποτέλεσμα οι εισπράξεις/δαπάνες να μην παρουσιάζονται ως έσοδα στις οικονομικές καταστάσεις του έτους κατά το οποίο εισπράχθηκαν.
Για τα πιο πάνω θέματα, που αφορούν στην εφαρμογή λογιστικών πολιτικών, υποβάλαμε σχετικές συστάσεις στο ΓΛ.
Για συγκεκριμένα ποσά εσόδων που ελέγξαμε, δεν εντοπίσαμε επαρκή αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν την ορθότητά τους.
Συστήσαμε την τεκμηρίωση της ορθότητας των ποσών, πριν την καταχώρισή τους στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διοικητικής και Οικονομικής Πληροφόρησης (λογιστικό σύστημα FIMAS).
Ο Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών (ΚΦΙΚΒ) παρέχει δάνεια μέσω του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης (ΟΧΣ) ή εγγυάται την αποπληρωμή δανείων που παρέχει ο ΟΧΣ με δικά του κεφάλαια. Ο ΟΧΣ εμβάζει το ποσό των αποπληρωμών των δανείων που παραχωρήθηκαν με κρατικά κεφάλαια στον Γενικό Κυβερνητικό Λογαριασμό. Διαπιστώσαμε ότι ο λογιστικός χειρισμός που εφαρμόζει το ΥΟ για διαχωρισμό των αποπληρωμών σε κεφάλαιο και τόκο δεν συνάδει με την αρχή ετοιμασίας των Οικονομικών Καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συστήσαμε στο ΥΟ να αποταθεί στο ΓΛ και να του υποδείξει την ανάγκη υποβολής, ετησίως, από τον ΟΧΣ, από το 2023 και μετέπειτα, πρόσθετης πληροφόρησης αναφορικά με το ποσό των τόκων που περιλαμβάνονται στα εμβάσματα προς τη Δημοκρατία. Αφού αφαιρεθεί το ποσό των εν λόγω τόκων από το ποσό των εμβασμάτων, το υπόλοιπο να κατανέμεται στο κεφάλαιο.
Στο πλαίσιο της λήψης μέτρων στήριξης της οικονομίας για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νόσου COVID-19, εφαρμόστηκαν, το «Σχέδιο Επιδότησης Επιτοκίων για Νέα Επιχειρηματικά Δάνεια» και το «Σχέδιο Επιδότησης Επιτοκίων για Νέα Στεγαστικά Δάνεια». Εντοπίσαμε αδυναμίες που σχετίζονται με τη μεταφορά των προνοιών του εγκεκριμένου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ε.Επ.) Σχεδίου για τα επιχειρηματικά δάνεια στο Σχέδιο που δημοσιεύτηκε και εφαρμόστηκε, καθώς και στην εφαρμογή των προνοιών και των δύο Σχεδίων και τους ελέγχους που θα έπρεπε να διενεργούνταν πριν την καταβολή πληρωμών.
Συστήσαμε όπως το ΥΟ, σε συνεργασία με το ΓΛ, διενεργήσουν έλεγχο για όλους τους δικαιούχους του Σχεδίου για τα επιχειρηματικά δάνεια, για εντοπισμό τυχόν περιπτώσεων υπερπληρωμών ώστε να προωθηθεί η ανάκτησή τους.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, με την Απόφασή του αρ. 93.444, ημερ. 28.7.2022, ενέκρινε το «Μέτρο επιδότησης του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και διμηνιαίας διατίμησης για άντληση νερού με σκοπό την ύδρευση και άρδευση ή/και άντληση όμβριων υδάτων για αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων», για κάλυψη, από το κράτος, του αυξημένου κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και της τιμολόγησης της διμηνιαίας διατίμησης για άντληση νερού με σκοπό την ύδρευση και άρδευση ή/και άντληση όμβριων υδάτων, για τις τιμολογήσεις της περιόδου Σεπτεμβρίου 2022 – Ιουνίου 2023.
Από έλεγχο που διενεργήσαμε, εντοπίσαμε σφάλμα στον υπολογισμό της επιδότησης ανά κιλοβατώρα για συγκεκριμένο κώδικα διατίμησης, το οποίο, στη βάση υπολογισμών μας, για τιμολογήσεις μέχρι τις 15.5.2023, οδήγησε σε υπερπληρωμή, συνολικού ύψους €98.227.
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε Σχέδιο το οποίο αποσκοπούσε στην οριστική διευθέτηση των φορολογικών οφειλών των Ποδοσφαιρικών Σωματείων/Εταιρειών και τη διασφάλιση της, εκ μέρους τους, φορολογικής συμμόρφωσης.
Το σύνολο των οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων που εμπίπτουν στο Σχέδιο, για την περίοδο 1.7.2007-31.3.2023, ανέρχεται σε €32,2εκ., πληρωτέο σε 168 μηνιαίες δόσεις.
Διαπιστώσαμε ότι ορισμένα Σωματεία/Εταιρείες δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους, βάσει του Σχεδίου, για καταβολή μηνιαίων δόσεων, αλλά τουναντίον δημιούργησαν επιπρόσθετες οφειλές.
Η Υπηρεσία μας εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες ως προς το κατά πόσο, με την εφαρμογή του νέου Σχέδιου, θα είναι εφικτή η αποπληρωμή των εν λόγω οφειλών στο καθορισμένο χρονοδιάγραμμα των 168 μηνών. Επιπλέον, πληροφορηθήκαμε ότι το Σχέδιο δεν έχει κοινοποιηθεί στην Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων (ΕΕΚΕ). Συστήσαμε στο ΥΟ να κοινοποιήσει άμεσα το Σχέδιο στην ΕΕΚΕ για την έγκρισή του.
Το ΥΟ εξακολούθησε να καταβάλλει μη σύννομες «κατά χάριν» χορηγίες, και μετά την έκδοση της Ειδικής Έκθεσης της Υπηρεσίας μας για τις «κατά χάριν» χορηγίες με αρ. ΥΟ/02/2022. Συγκεκριμένα, διαπιστώσαμε την καταβολή, μετά από Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου, ως «κατά χάριν» δωρεά, εφάπαξ ποσού στους νεοεισερχόμενους μόνιμους υπαλλήλους στην κρατική υπηρεσία και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα που έχουν αφυπηρετήσει, για συγκεκριμένους λόγους, σε στάδιο προγενέστερο της έναρξης ισχύος του θεσμικού πλαισίου που αφορά στο Επαγγελματικό Σχέδιο Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων. Επίσης, την καταβολή «κατά χάριν» δωρεάς ύψους €83.876 στο Κίνημα Ενωμένων Κυνηγών για σκοπούς κάλυψης εκλογικών εξόδων που διενήργησε στο πλαίσιο της συμμετοχής του στη διαδικασία των βουλευτικών εκλογών του Μαΐου 2021.
Συστήσαμε στο ΥΟ να προωθήσει στο Υπουργικό Συμβούλιο Πρόταση για ανάκληση και ακύρωση της πιο πάνω Απόφασης καθώς και τον τερματισμό της καταβολής μη σύννομων «κατά χάριν» χορηγιών.
Για το θέμα των «κατά χάριν» χορηγιών, το ΥΟ, μετά την έκδοση της πιο πάνω Ειδικής Έκθεσης της Υπηρεσίας μας, αποτάθηκε για γνωμάτευση στη Νομική Υπηρεσία, στην οποία αναφέρει ότι διαφωνεί με το εύρημα μας ότι οι «κατά χάριν» δωρεές που καταγράψαμε στην Ειδική Έκθεση δεν είναι σύννομες. Η Υπηρεσία μας εξακολουθεί να διατηρεί την άποψή της εξηγώντας τους λόγους.
Το ΥΟ δεν έχει ετοιμάσει και υποβάλει στην Υπηρεσία μας, για έλεγχο, τις οικονομικές καταστάσεις του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης (Ταμείο), το οποίο ιδρύθηκε με τον περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης Νόμο (Ν.11(I)/2013), για κανένα έτος από την ίδρυσή του.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΟ, το υπόλοιπο του Ταμείου στις 31.12.2022 υπερέβαινε τα €135εκ.
Συστήσαμε στο ΥΟ να ετοιμάσει και υποβάλει στην Υπηρεσία μας τις εν λόγω οικονομικές καταστάσεις.
Η Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 87.869, ημερ. 25.7.2019, σχετικά με την εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Δημόσιας Διακυβέρνησης από τους Κρατικούς Οργανισμούς και Κρατικές Επιχειρήσεις (ΚΟΚΕ), δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως μέχρι σήμερα. Συναφώς EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΥΟ/02/2024 αναφέρεται ότι το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προέβηκαν τον Μάιο και τον Αύγουστο του 2023, αντίστοιχα, σε εισηγήσεις για τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της διακυβέρνησης των ΚΟΚΕ. Ζητήσαμε από το ΥΟ ενημέρωση για τις ενέργειές του, προς υλοποίηση των συστάσεων του Συμβουλίου της Ε.Ε. και του ΔΝΤ.
Με βάση τη Συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ της Δημοκρατίας και αεροπορικής εταιρείας, ημερ. 8.7.2016, η εταιρεία οφείλει να καταβάλλει στη Δημοκρατία εντός των δύο πρώτων εβδομάδων κάθε έτους, το ποσό των €200.000 που αφορά στα δικαιώματα χρήσης του λογότυπου των Κυπριακών Αερογραμμών. Λόγω καθυστέρησης στην καταβολή του πιο πάνω ποσού, επιβλήθηκε στην εταιρεία πρόστιμο, με βάση σχετικό όρο της Συμφωνίας.
Η εταιρεία υπέβαλε αίτημα στο ΥΟ για ανάκληση και/ή ακύρωση της επιβολής προστίμου. Το ΥΟ αποτάθηκε στην ΕΕΚΕ η οποία το ενημέρωσε ότι το αίτημα ανάκλησης/διαγραφής του προστίμου μπορεί να ικανοποιηθεί στο πλαίσιο του Κανόνα de minimis. Ζητήσαμε από το ΥΟ να μας ενημερώσει για τυχόν εξελίξεις.
Για σκοπούς μεταστέγασης των Υπηρεσιών Κρατικών Αγορών και Προμηθειών (ΥΚΑΠ) στη Λεμεσό, υπογράφηκε στις 19.7.2023 ενοικιαστήριο έγγραφο μεταξύ της Δημοκρατίας και θυγατρικής της Κυπριακής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Λτδ για ενοικίαση δύο αποθηκών. Διαπιστώσαμε ότι το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ) υπέδειξε πως, πριν την ενοικίαση των αποθηκών, θα έπρεπε να υλοποιηθούν καθορισμένες ενέργειες από πλευράς των ΥΚΑΠ, ώστε να μπορέσει το ΤΔΕ να εξετάσει το θέμα της μεταστέγασης. Ζητήσαμε από το ΥΟ να ενημερώσει την Υπηρεσία μας κατά πόσο οι ΥΚΑΠ προέβησαν στις εν λόγω ενέργειες, αφού δεν εντοπίσαμε σχετική τεκμηρίωση στον σχετικό ηλεκτρονικό φάκελο του ΥΟ.
Το ΥΟ, παράτυπα, κάλυψε τα έξοδα αεροπορικού εισιτηρίου και διαμονής στο εξωτερικό πρώην αξιωματούχου που είχε προσκληθεί από συγκεκριμένο Δήμο στην Ελλάδα για να μιλήσει σε εκδήλωση για το κυπριακό πρόβλημα. Συστήσαμε στο ΥΟ να τερματίσει τις χορηγήσεις σε πρώην αξιωματούχους, για σκοπούς κάλυψης εξόδων μετάβασής τους στο εξωτερικό.
Κατά τη διάρκεια του ελέγχου, σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση ή δεν υπήρξε ανταπόκριση, στα αιτήματα της Υπηρεσίας μας για πρόσβαση σε φυσικούς και ηλεκτρονικούς φακέλους στο σύστημα eoasis, ενέργεια η οποία δυσχεραίνει σημαντικά το έργο της Υπηρεσίας μας.
Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού
Διαπιστώσαμε ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται στη μεταστέγαση της Κυπριακής Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης (ΚΑΔΔ) προκαλεί προβλήματα που συνδέονται με την αιτούμενη αύξηση του ενοικίου από τον ενοικιαστή, την ανάγκη ενοικίασης χώρων για ικανοποίηση των αναγκών εκπαίδευσης με αυξημένο κόστος, καθώς και με τη μη αξιοποίηση εξοπλισμού.
Σύσταση: Το ΥΟ να εντατικοποιήσει και επισπεύσει τις ενέργειες για εξεύρεση κατάλληλου χώρου μεταστέγασης της ΚΑΔΔ, ο οποίος να εξυπηρετεί, όχι μόνο την ανάγκη στέγασης του προσωπικού, αλλά και την ανάγκη χώρων για πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών της δραστηριοτήτων, ώστε να αποφευχθεί το επιπρόσθετο κόστος που καταβάλλεται λόγω του ότι η ΚΑΔΔ δεν διαθέτει δικούς της χώρους.
Στατιστική Υπηρεσία
Η Στατιστική Υπηρεσία περιλαμβάνει στα έσοδα/έξοδά της ποσά από τα οποία δεν προκύπτει πραγματική ταμειακή ροή. Ο εν λόγω λογιστικός χειρισμός δεν συνάδει με την αρχή εισπράξεων και πληρωμών που ακολουθείται για την ετοιμασία των Οικονομικών Καταστάσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γενικά συμπεράσματα
α. Διαπιστώσαμε λογιστικούς χειρισμούς που δεν συνάδουν με τη λογιστική αρχή εισπράξεων και πληρωμών βάσει της οποίας ετοιμάζονται οι Οικονομικές Καταστάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας.
β. Διαπιστώσαμε αδυναμίες ως προς την πλήρη συμμόρφωση με τις πρόνοιες των Νόμων και εγκυκλίων αναφορικά με πληρωμές.
γ. Εντοπίσαμε αδυναμίες/λάθη στην εφαρμογή ή/και στη διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων σχετικά με Σχέδια που εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και Σχέδια/Μέτρα βασισμένα σε Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου.
δ. Παρατηρήσαμε καθυστερήσεις στη μεταστέγαση Υπηρεσιών/Τμημάτων του ΥΟ σε κατάλληλα υποστατικά
